Als je als kind een vordering op je langstlevende ouder hebt geërfd, dan moet je deze vordering NIET in box 3 aangeven. Daartegenover staat dat de langstlevende ouder de schuld die zij heeft aan haar kind NIET kan aftrekken als box 3-schuld. Als kind hoef je ook niet de van je ouder geërfde blote eigendom in box 3 aan te geven.
Wanneer een familielid komt te overlijden, krijgen nabestaanden te maken met een erfenis, die zij moeten afwikkelen. Bij deze taak komt veel werk kijken. Denk aan het bepalen van de waarde van de bezittingen en schulden, het afhandelen van bancaire zaken, het opzeggen van lidmaatschappen en abonnementen en het verdelen en misschien verkopen van de inboedel of onroerend goed. Elke erfenis staat op zich en vraagt om een specifieke benadering. Zonder dat je het op voorhand verwacht betreft het vrijwel altijd ingewikkelde materie. Dat uitzoeken en afhandelen kost vaak veel tijd en energie en je loopt kans meer erfbelasting te betalen dan nodig is.
Bestaat er geen testament dan is er ook geen executeur testamentair aangewezen om de nalatenschap af te wikkelen. In dat geval zullen alle erfgenamen dit gezamenlijk op zich moeten nemen; zij zijn allen tezamen executeur. Dat kan veel voeten in de aarde hebben en leidt bijvoorbeeld vaak tot ingewikkelde procedures. Zo moeten dan voor elk besluit alle erfgenamen hun handtekening zetten. In een periode waarin familieleden een dierbare hebben verloren en in de rouw zijn, is dat wel het laatste waar zij zich mee bezig willen houden. Nog afgezien van het gegeven dat dit onderling veel stress kan veroorzaken.
Wat veel mensen niet weten is dat zij bij de afwikkeling van een erfenis verschillende mogelijkheden hebben. De executeur kan de taken zelf uitvoeren. Ook als alle erfgenamen executeur zijn is dat een optie. Maar zij kunnen de taken ook uitbesteden aan De Nalatenschapsspecialist. Daarbij kan de executeur zijn taak officieel behouden en De Nalatenschapsspecialist inhuren om bepaalde taken uit te voeren. In dat geval blijft de executeur zelf aansprakelijk. Maar het is ook mogelijk om De Nalatenschapsspecialist een volmacht te geven waarmee de executeur de taak in zijn geheel overdraagt. De Nalatenschapsspecialist krijgt daarmee ook de aansprakelijkheid.
De Nalatenschapsspecialist heeft veel kennis en ervaring op het gebied van erfenissen. Hij weet goed wat er allemaal moet gebeuren en welke paden bewandeld moeten worden om een erfenis snel en vakkundig af te wikkelen. Hierdoor kunnen de erfgenamen erop vertrouwen dat dit goed en grondig gebeurt. En kunnen zij zich richten op het verwerken van het verlies.
Erfenissen leiden steeds vaker tot familieruzies en rechtszaken. Dat is behalve onwenselijk vaak onnodig. Veel ellende kan worden voorkomen. Door hulp in te roepen bij het vastleggen en bovenal het afwikkelen van de erfenis.
Het aantal erfrechtzaken steeg tussen 2010 en 2015 veel meer dan het aantal rechtszaken in andere rechtsgebieden. In 2015 werd acht keer zo vaak over erfenissen geprocedeerd als in 2003. Deze conclusies zijn afkomstig uit onderzoek van Wilbert Kolkman, hoogleraar familievermogensrecht. Hij bekeek de ontwikkeling van het aantal rechtszaken die over erfrecht gingen. Bovendien gaf meer dan de helft van de mensen aan geen contact meer te hebben met een of meerdere familieleden. Bij 50 procent kwam dat door ruzie over geld of een erfenis. Dat bleek uit een peiling van Netwerk Notarissen onder 1300 mensen in 2016.
Wilbert Kolkman noemt in een artikel in de Volkskrant verschillende redenen voor de toename van het aantal rechtszaken op dit vlak. ‘De welvaart is toegenomen, dus er is nu meer geld gemoeid met erfenissen.’ Ook zijn Nederlanders volgens hem mondiger geworden. Ze nemen minder snel genoegen met wat een notaris of advocaat zegt. Ze stappen volgens Kolkman daardoor sneller naar de rechter. De voorspelling is dat het aantal erfenisruzies en rechtszaken alleen maar verder zal toenemen. Alleen al omdat er steeds meer samengestelde gezinnen komen. Stiefouders, stiefbroers- en zussen maken de verdeling van de nalatenschap vaak complexer. Als het door de overledene niet goed geregeld wordt, is de kans op stress en scheve ogen steeds groter. Omdat het erfrecht sterk gericht is op de langstlevende, gaan emotioneel beladen spullen bijvoorbeeld vaker naar stiefouders in plaats van de kinderen die er juist een band mee hebben.
Een belangrijke reden voor de toegenomen onenigheid rond erfenissen is ook dat veel mensen geen testament opstellen. Of dat een testament verouderd is. Slechts de helft van alle nalatenschappen wordt volgens Wilber Kolkman via een testament verdeeld. Mensen denken, ik ga nog lang niet dood. Of, ik heb het jaren geleden al goed geregeld. Terwijl er juridisch of in de gezinssamenstelling veel veranderd is. Ook de notariskosten spelen hierbij een rol. Een testament laten opstellen kost geld. Maar wie zich een beetje verdiept in de gevolgen van een niet of slecht vastgelegde nalatenschap, kan niet anders dan concluderen dat de kosten er tegenop wegen. Weinig mensen zullen het hun nageslacht toewensen dat zij door ruzies over de erfenis elkaar niet langer kunnen velen.
Het is niet moeilijk om u goed te laten voorlichten op dit gebied. Door de toegenomen juridische- en gezinscomplexiteit zijn inmiddels advocaten veel vaker gespecialiseerd in erfrecht. Ook zijn er steeds meer nalatenschapsmediators die u kunnen bijstaan als er al onenigheid is ontstaan over de verdeling van de erfenis. Relatief nieuw in dit rijtje is De Nalatenschapsspecialist. Deze draagt er zorg voor dat een erfenis zo efficiënt en helder mogelijk wordt afgewikkeld. Of die nu van tevoren goed is vastgelegd of helemaal niet. Daarmee kan veel tijd, maar ook stress en ruzie worden voorkomen.
Nog een kleine maand en dan gaat op 1 januari 2018 de Wet beperking gemeenschap van goederen in. Een fiscaal gevolg van deze wet is dat het opheffen van de huwelijkse voorwaarden na deze datum niet meer tot gevolg heeft dat privé-vermogens van de partners in de gemeenschap vallen. Nu vraag je je af, wie zou dat nu willen doen? Nou stel je voor dat van de twee partners de oudste een heel groot privé vermogen heeft. Door het opheffen van de huwelijkse voorwaarden gaat het vermogen van de meest vermogende partner deels over naar de minder vermogenden partner zonder dat dit belasting kost. Als vervolgens de meest vermogende partner overlijdt, zit de helft van het vermogen reeds bij de andere partner. Over dat deel is geen erfbelasting verschuldigd en dat kan veel geld schelen. Wil je om deze reden dus nog je huwelijkse voorwaarden opheffen, dan moet je dat voor het einde van dit jaar doen.
Mensen denken bij het afwikkelen van een erfenis als eerste aan het verdelen van de inboedel. Dat is echter maar een deel van wat gedaan moet worden. Elke afwikkeling van een erfenis is uniek en vraagt om een eigen aanpak. Natuurlijk zijn er zaken die bij elke afwikkeling voorkomen, maar er zijn ook veel activiteiten die specifiek bij een bepaalde erfenis horen.
Wat mensen zich vaak niet realiseren is dat er heel veel komt kijken bij het afwikkelen van een erfenis. Het is een heel proces waar veel partijen bij betrokken zijn. Het is zaak om het proces in de juiste volgorde af te werken en de regie te voeren over wat gedaan moet worden. Na overlijden komt als eerste de overheid met het verzoek om aangifte erfbelasting te doen. Dan zijn er bancaire zaken die aangepast moeten worden en vaak allerlei abonnementen en lidmaatschappen die opgezegd moeten worden. Aan het einde van het gehele proces moet er schriftelijk verantwoording afgelegd worden aan alle erfgenamen, zodat zij hun akkoord kunnen geven voor hoe de erfenis is afgewikkeld.
Het is niet vreemd dat deze klus bij nabestaanden regelmatig tot veel stress leidt. De afwikkeling kost veel tijd. Nabestaanden zitten vaak in een fase van hun leven waarin zij het met een baan en gezin al behoorlijk druk hebben. Ook kan dit proces de familierelaties onder druk zetten. Dit kan komen doordat er wantrouwen binnen de familie ontstaat of doordat gevoeligheden uit het verleden zich mengen met de zakelijke afwikkeling. Een externe partij die de erfenis afwikkelt biedt hierbij uitkomst.
Vaak zijn een executeur of de erfgenamen niet op de hoogte dat specialistische hulp van buitenaf ingeschakeld kan worden. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van De Nalatenschapsspecialist. Deze specialist kan de familie ontzorgen door de administratieve rompslomp en alle bijkomende taken over te nemen. Door zijn ervaring kan hij de erfenis in een veel kortere tijd afwikkelen. Voor de kosten hoeft men het niet te laten, aangezien die verdeeld worden over de erfgenamen en worden betaald uit de erfenis. Afgezet tegen de tijdsbesparing en de stress die ermee wordt voorkomen, is het de overweging in elk geval meer dan waard.
Maak een notariële volmacht (ook wel levenstestament) als het nog goed met je gaat. Het aantal mensen dat onder bewind wordt gesteld groeit. Vergrijzing speelt hierbij ook een rol. De rechter wijst een bewindvoerder aan. Mijn advies aan ouderen is om een notariële volmacht (ook wel levenstestament) op te stellen. Zo kan je voorkomen dat de rechter moet bepalen wie gevolmachtigde moet worden. Door een volmacht te maken als het nog goed met je gaat, kan je zelf bepalen wie je mag vertegenwoordigen. Gaat het dan minder goed met je, dan is er tenminste iemand die je financiële en administratieve zaken voor je kan regelen. Wel zo’n rustig idee.
Onafhankelijk advies en transparantie is er nog steeds niet. Dit viel me weer eens op toen ik dit weekend een artikel in het NRC las over het kiezen van een zorgverzekering. In het artikel viel mij namelijk op dat er staat dat vergelijkingssites dikwijls alleen die verzekeraars in hun analyse opnemen waarmee zij een zakelijke overeenkomst hebben gesloten. En als wel alle verzekeraars in de vergelijking worden opgenomen, dan kunnen dezelfde polissen vervolgens nog in prijs verschillen. Dat ligt weer aan de commissie die met verzekeraars is afgesproken. Het is toch ook logisch dat als de vergelijkingssite meer kan verdienen aan verzekeraar X, zo’n site deze verzekeraar hoger op het lijstje plaatst. Maar ik vraag me af, is dat dan eigenlijk geen bedrog? De site adverteert ‘onafhankelijk’ te zijn en je denkt dat het advies gratis is. Maar dat is duidelijk niet zo. Het geld wordt op een onzichtbare manier verdiend.
In mijn praktijk als financieel vertrouwenspersoon kom ik het vaker tegen. Mensen denken soms dat advies gratis kan zijn, maar dat bestaat gewoon niet. Als het advies gratis is, dan krijg je de rekening wel langs een andere weg gepresenteerd. De rekening zal toch ergens betaald moeten worden. Ik denk daarom dat het positief is als je een rekening krijgt voor een advies dat je hebt ingewonnen. Dit komt de onafhankelijkheid van het advies alleen maar ten goede. De adviseur krijgt inkomen uit het geven van advies. Dat is zijn toegevoegde waarde. Als uit het advies volgt dat je een product zou moeten kopen, dan zou het voor de adviseur niet moeten uitmaken welk merk je koopt, bij wie je het product koopt en überhaupt of je het wel koopt. De adviseur verdient aan het advies en niet aan het product. Zo zou het moeten gaan als je echte onafhankelijkheid wil.
Het artikel over het oerwoud van zorgverzekeringen is hier te lezen.